Strona główna Oświadczenie FDI

• MRPiPS
• Oświadczenie
• piecza zastępcza
• policja
• rodzina zastępcza

Oświadczenie FDI

26 czerwca 2025

Oświadczenie FDI w sprawie okoliczności śmierci dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej

 

Sytuacja, z którą mamy do czynienia, jest złożona i wzbudza silne emocje oraz społeczne poruszenie. Jej wielowątkowość uniemożliwia jednoznaczne wskazanie winnych – mimo że wielu komentatorów pokusiło się już o takie oceny. Tym bardziej nieetyczne są próby rozmycia odpowiedzialności za bezpieczeństwo dziecka poprzez ogólne oskarżenia kierowane wobec instytucji państwowych. Zamiast ferować wyroki, skupmy się na faktach i zostawmy ocenę konkretnych działań właściwym służbom.

#1 Obserwujemy pogłębiający się kryzys rodziny

Współczesne rodziny zmagają się z wieloma trudnościami, które wymagają pogłębionej analizy i kompleksowych rozwiązań. Aby skutecznie przeciwdziałać sytuacjom, w których konieczna staje się interwencja i umieszczenie dzieci w pieczy zastępczej, musimy opracować spersonalizowany system wsparcia rodzin w kryzysie. Jego nadrzędnym celem powinno być dobro dziecka, a nie jedynie wsparcie dorosłych opiekunów.

#2 Dzieci zostały pozbawione opieki dorosłych

System pieczy zastępczej od lat zmaga się z poważnymi problemami. Obecnie ponad 1800 dzieci oczekuje na umieszczenie w bezpiecznym środowisku. W przypadku dzieci: Oskara i jego siostry – mimo obciążenia i niewydolności systemu – udało się zapewnić im opiekę w rodzinnych formach pieczy zastępczej. Niestety rodzeństwo zostało rozdzielone, gdyż zabezpieczenie miało mieć formę tymczasową, do momentu odbioru dzieci przez ojca. Niemniej jednak, oboje trafili pod opiekę, co należy uznać za działanie ochronne w ramach dostępnych możliwości. Po interwencji, stan zdrowia dzieci został zbadany w Warszawskim Szpitalu dla Dzieci przy ul. Kopernika 43.

#3 Zawiodły standardowe procedury prawne dotyczące matki dziecka

Przypadek matki uwidacznia szerszy problem ograniczonego dostępu obywateli do bezpłatnej pomocy prawnej. W przyszłości należy rozważyć zmiany proceduralne, które pozwolą na lepsze rozpoznanie sytuacji rodzinnej osoby oskarżonej lub osadzonej oraz skuteczne wskazanie alternatywnych sposobów odbywania kary – z poszanowaniem relacji z dzieckiem, przy jednoczesnym odbyciu wymierzonej kary za popełnione przestępstwo. Warunkiem koniecznym pozostaje jednak otwartość osoby skazanej na dialog, współpraca z instytucjami: sądem, kuratorem, służbą więzienną oraz elastyczność systemu, w którym powinna być przestrzeń na indywidualną analizę sytuacji rodzinnej i ochronę praw dzieci.

#4 Brak sygnałów uniemożliwił działania prewencyjne

Ośrodek Pomocy Społecznej nie miał możliwości wcześniejszej interwencji, ponieważ nie otrzymał żadnych zgłoszeń dotyczących trudnej sytuacji rodziny ani podejrzeń krzywdzenia dzieci. W takich okolicznościach działania prewencyjne były niemożliwe do podjęcia. Przypominamy: każdy obywatel, sąsiad, członek dalszej rodziny ma możliwość skierowania pisma lub e-maila (nawet anonimowo) do lokalnego Ośrodka Pomocy Społecznej z prośbą o wgląd w sytuację rodziny, jeśli podejrzewa, że rodzina jest niewydolna, nieporadna wychowawczo. Jednak sam fakt pozbawienia dzieci opieki dorosłych – niezależnie od przyczyn – wymagał natychmiastowej reakcji służb, dlatego też funkcjonariuszki Policji po ustaleniu, że nikt z najbliższej rodziny nie może zająć się dziećmi, zawiadomiły WCPR, który zabezpieczył byt dzieci. Być może już sam fakt prowadzenia postępowania karnego wobec jednego z rodziców powinien być podstawą do objęcia rodziny wsparciem np. poprzez obligatoryjne skierowanie pisma przez Sąd (po wymierzeniu kary) do OPS z prośbą o wgląd w sytuację rodziny, tak aby OPS mógł z odpowiednim wyprzedzeniem uruchomić wsparcie dla rodziny np. w postaci przydzielenia asystenta rodziny.

#5 Spór polityczny nie zastąpi systemowych rozwiązań

Analizę tej sprawy należy pozostawić odpowiednim instytucjom. W debacie publicznej warto skoncentrować się na poszukiwaniu rzeczywistych przyczyn tragedii oraz na wypracowaniu rozwiązań, które pozwolą uniknąć podobnych sytuacji w przyszłości. Polityczne przepychanki nie przywrócą życia dziecku – ale merytoryczna refleksja może zapobiec kolejnym tragediom. Dlatego apelujemy – w szczególności do osób i instytucji publicznych oraz mediów – o wypowiadanie się na podstawie sprawdzonych informacji, a nie przekonań, domysłów i na ich podstawie ferowania jednostronnych wyroków w kierunku rodziny biologicznej, rodziny zastępczej, urzędników i funkcjonariuszy. W obecnym dyskursie medialnym i publicznym pojawia się mnóstwo przekłamań, które budują jednostronne i krzywdzące opinie na temat osób i instytucji zaangażowanych w sprawę.