07 czerwca 2024
Stale rośnie kolejka dzieci, których zdrowie i życie w rodzinach biologicznych jest zagrożone. Ponad 1200 dzieci z niezrealizowanymi orzeczeniami sądowymi oczekuje na miejsce w pieczy zastępczej, a państwo nie jest w stanie zapewnić im bezpiecznych warunków życia. W wyniku wieloletnich zaniedbań, dziś brakuje kandydatów na rodziny zastępcze, a część z nich się rozwiązuje. Wg danych GUS w 2022 r. aż 1073 dzieci wróciło z pieczy rodzinnej do domów dziecka. Koalicja NGOs (Fundacja Dobrych Inicjatyw, Fundacja Atalaya, Fundacja Samodzielni Robinsonowie, Fundacja Szczęśliwej Drogi i Towarzystwo “Nasz Dom”) wypracowała i przekazała do MRPiPS postulaty i rekomendacje sektora dotyczące zmian systemowych w pieczy zastępczej.
W obliczu zapaści systemu pieczy zastępczej niezbędne jest pilne wdrożenie działań naprawczych. Optymalnie byłoby, aby każde dziecko znalazło miejsce w rodzinie zastępczej. Jednak jest ich wciąż za mało, a proces rekrutacji rodziców zastępczych jest trudny i długotrwały. Dlatego instytucjonalne oraz rodzinne formy pieczy funkcjonują i prawdopodobnie jeszcze długo będą funkcjonowały w pewnego rodzaju nierozerwalnej symbiozie. W dążeniu do urodzinnienia pieczy zastępczej nie możemy bagatelizować roli tzw. domów dziecka. Niewykorzystanie ich zasobów oraz wypracowanych przez lata rozwiązań pogłębi kryzys systemu. Dlatego równolegle do rozwoju i promocji rodzinnych form pieczy zastępczej należy wykorzystać potencjał istniejącego systemu oraz wspierać domy dziecka, które dla kilkunastu tysięcy dzieci są jedynym bezpiecznym miejscem do życia – mówi Bartłomiej Jojczyk, Prezes Fundacji Dobrych Inicjatyw.
Priorytetem dla systemu pieczy zastępczej powinno być ujednolicenie i wdrożenie ogólnopolskich standardów oraz uruchomienie we współpracy międzyresortowej różnych źródeł finansowania. Kooperacja podmiotów pozwoli na optymalne wykorzystanie zasobów, które już są dostępne i wdrożenie nowych rozwiązań kompleksowo wspierających system pieczy zastępczej. Niezbędne jest także zabezpieczenie sytuacji młodych dorosłych, którzy rozpoczynają samodzielne życie po opuszczeniu pieczy zastępczej. Dziś zdarzają się sytuacje, kiedy młodzi ludzie, często niegotowi do samodzielnego życia, są „wypychani” za próg placówki, by zwolnić miejsce dla oczekujących dzieci.
Sukces procesu usamodzielnienia zależy od wielu czynników. Jednak odpowiednie przygotowanie młodych dorosłych do samodzielnego życia zwiększa szanse jego powodzenia. W obecnym systemie usamodzielnienie zbyt rzadko się udaje, m.in. dlatego że wychowankowie nie dostają wystarczającego wsparcia na tym etapie. Tymczasem proces usamodzielnienia może być znacznie bardziej efektywny, gdy wdrożone zostaną postulaty i rekomendacje wypracowane wspólnie przez organizacje pozarządowe: Fundacja Dobrych Inicjatyw, Fundacja Atalaya, Fundacja Samodzielni Robinsonowie, Fundacja Szczęśliwej Drogi i Towarzystwo “Nasz Dom”.
W przygotowaniu do usamodzielnienia ważnym elementem jest zindywidualizowana diagnoza sytuacji wychowanka. Jej celem jest rzetelne rozpoznanie potrzeb oraz jego sytuacji rodzinnej, psychospołecznej czy predyspozycji zawodowych. Obecnie diagnoza jest powierzchowna i robi się ją zbyt późno, a powinna być podstawą do opracowywania Indywidualnego Programu Usamodzielnienia.
Zgodnie z zapisami ustawy proces usamodzielniania musi zacząć się między 17. urodzinami wychowanka a datą poprzedzającą o miesiąc 18. urodziny. Powinien jednak być inicjowany znacznie wcześniej i należy zmienić w nim proporcje. Więcej powinno być praktyki i odpowiedzialności wychowanka, a mniej formalności, dokumentów oraz kontroli.
Uruchomienie zasobów na realne wsparcie dla osób usamodzielniających się w formie interdyscyplinarnych lokalnych sieci wsparcia dla osób w procesie usamodzielniania. Obecnie działania są rozdrobnione na różne działy administracji. Pomoc pracowników instytucji dla wychowanka, który opuszcza placówkę, ogranicza się często do wypełnienia dokumentacji.
Zapewnienie dostępu do dobrze przygotowanego Asystenta Usamodzielnienia. Likwidacja obecnej formy i zasad wyboru Opiekunów Usamodzielnienia i utworzenie zawodu Asystenta Usamodzielnienia, który będzie otrzymywał wynagrodzenie za wsparcie młodego dorosłego. Ustawa nie określa kwalifikacji i kompetencji Opiekunów Usamodzielnienia, więc może nim zostać każdy. Nie ma narzędzi do weryfikacji, czy zaproponowana osoba jest przygotowana do pełnienia tej funkcji. Przepisy nie określają również jego roli oraz zadań i zakresu odpowiedzialności.
Stworzenie na poziomie powiatów Centrów Usamodzielnienia, które wypracują model pracy z wychowankami pieczy, będą nadzorowały i wspierały Asystentów Usamodzielnienia i młodych dorosłych. Centra Usamodzielnienia będą gromadziły i aktualizowały dane dotyczące lokalnej oferty wsparcia dla usamodzielniających się i usamodzielnionych wychowanków pieczy zastępczej.
IPU powinien być narzędziem pracy z młodym dorosłym. Niezbędna jest standaryzacja i ewaluacja procesu usamodzielnienia. Obowiązujące przepisy nie przewidują wzoru dokumentu IPU, wzoru oceny końcowej procesu, nie określają również sposobu pomiaru ani wskaźników wykonania IPU. Obecnie nie monitoruje się systemowo losów wychowanków pieczy zastępczej, którzy zakończyli realizację procesu usamodzielniania, ani nie bada się jego skuteczności i trwałości jego efektów.
Obecnie wychowankowie opuszczający placówkę otrzymują od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych. Bardzo często środki te są wydatkowane w sposób nieprzemyślany w czasie kilku tygodni. Po wydaniu tych środków młodzież de facto pozostaje bez wsparcia państwa, chyba że kontynuuje naukę. Nie ma też standardu w wydatkowaniu/oszczędzaniu środków np. z 800+ przez placówki. Dotychczasowe formy wsparcia wymagają weryfikacji, by wypracować optymalne formy wsparcia finansowego.
Dostępność rzetelnego doradztwa zawodowego oraz narzędzi badań predyspozycji zawodowych wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych. Odpowiednie przygotowanie do poszukiwania, znalezienia i utrzymania pracy.
Dostępność mieszkań treningowych szczególnie w małych ośrodkach miejskich i na wsi jest mocno ograniczona. W całej Polsce obecnie jest ich jedynie 714. W wielu przypadkach usamodzielnieni nie mają gdzie mieszkać po opuszczeniu tzw. domu dziecka, więc często wracają do dysfunkcyjnych środowisk lub trafiają “na ulicę”. Niezbędne jest udostępnienie mieszkań w lokalizacjach, które pozwalają na godne wejście w dorosłe życie, poza środowiskami dysfunkcyjnymi.
Dzieci z pieczy zastępczej doświadczają wykluczenia finansowego pod względem dostępu do specjalistycznego leczenia. Również usamodzielnionym brakuje pieniędzy żeby zadbać o własne zdrowie. Raport “Start w dorosłość” pokazał, że ponad 50% z badanych bardzo rzadko lub rzadko ma pieniądze na ten cel. Dzieci potrzebują dostępu do diagnostyki oraz usług medycznych oraz szybkiego i skutecznego wsparcia terapeutycznego i specjalistycznego. Potrzebny jest także rozwój dziennych oddziałów psychiatrycznych.
Zdecydowana poprawa prestiżu zawodowego i warunków zatrudnienia pracowników placówek opiekuńczo-wychowawczych. Zapewnienie wsparcia emocjonalnego i merytorycznego kadry placówek, a także superwizji. Uzupełnienie braków kadrowych i zapewnienie wychowawcom czasu oraz narzędzi do dobrego przygotowania młodego dorosłego do samodzielnego życia.
Zwiększenia płynności systemu i dopasowania biurokracji Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie do realnych potrzeb usamodzielnionych wychowanków – w tym uczestnictwa w doradztwie do samodzielności oraz sprawnego uruchamiania prawnie ustanowionej pomocy finansowej na rozpoczęcie samodzielnego życia.
System pieczy zastępczej w Polsce ma szansę działać sprawnie. Jednak, podobnie jak inne sfery życia, jest podatny na zmiany społeczne, gospodarcze i kulturowe. Obowiązujące przepisy powinny zostać znowelizowane, a wsparcie wychowanków opuszczających placówki opiekuńczo-wychowawcze dostosowane do realnych potrzeb młodych ludzi. Obecnie wielu wychowanków wpada z jednego systemu opieki (POW) do drugiego (OPS-y). Wspieranie bezpiecznego i skutecznego procesu usamodzielnienia powinno być priorytetem władz samorządowych i Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie. Tymczasem, jak pokazał raport z kontroli NIK, oferowana młodym ludziom pomoc jest niewystarczająca.
Zacznij dobrze dzień!
Dobry start to credo Fundacji Dobrych Inicjatyw. Więc Ty także zacznij dobrze dzień: z optymizmem, ufnością i wiarą, że możesz dać innym coś od siebie!
W naszym Dobrym Dzienniku przeczytasz nie tylko wiele dobrych wiadomości, ale też sprawozdania z naszych działań na rzecz dzieci oraz młodzieży w pieczy zastępczej.
TAGI
Zacznij dobrą korespondencję!
Zapisując się do newslettera wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez Fundację dobrych inicjatyw w celu realizacji usługi newsletter zgodnie z Polityką Prywatności.
Serwis umożliwia przekazanie darowizny na rzecz Fundacji Dobrych Inicjatyw celem wsparcia działań statutowych oraz pojedynczych akcji. Płatności online są obsługiwane przez operatorów płatności: PayU SA i PayPal.
Na stronie Serwisu Użytkownik, aby przejść do okna operatora płatności, jest zobowiązany do podania danych takich jak imię, nazwisko i e-mail. Wszystkie dane zbierane przez Fundację Dobrych Inicjatyw podlegają ochronie. W celu dokonania darowizny jednorazowej przez Serwis, po wybraniu operatora płatności online, Użytkownik zostaje odpowiednio przekierowany do serwisu operatora płatności.
W ramach płatności online Użytkownik może dokonać płatności za pomocą: kart płatniczych, przelewów elektronicznych oraz przelewów tradycyjnych. Szczegóły dotyczące realizacji płatności online oraz sposobu jej wykonania przez operatorów płatności określają regulaminy stosowane przez w/w operatorów płatności.
Dodatkowo, ze strony Serwisu użytkownik ma możliwość pozyskania danych do samodzielnego wykonania tradycyjnego przelewu bankowego.
W uzasadnionych przypadkach Darczyńca może zgłosić reklamację i zażądać zwrotu przekazanej darowizny. Reklamację należy zgłosić na adres: biuro@fdi.org.pl, wpisując w tytule wiadomości „reklamacja” oraz podając powód i szczegółowe dane transakcji. Każda reklamacja rozpatrywana będzie przez Fundację Dobrych Inicjatyw indywidualnie w ciągu 14 dni od daty otrzymania reklamacji.
Fundacja Dobrych Inicjatyw jest organizacją pożytku publicznego, tym samym darowizna przekazana na rzecz Fundacji Dobrych Inicjatyw – na dzień wejścia w życie niniejszego Regulaminu – może zostać odliczona przy rozliczaniu podatku od osób fizycznych (PIT) w danym roku podatkowym, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Wszelkie wpłaty są wyrażone w polskich złotych (PLN).
Mamy przyjemność zapoznać Cię z naszymi dobrymi politykami współpracy z użytkownikami. Choć rzadko tu zaglądacie, to musicie wiedzieć, że o dane dbamy z najwyższą starannością. Stworzyliśmy dokument opowiadający o zasadach przetwarzania danych osobowych, wykorzystywania plików cookies i innych technologii śledzących w odniesieniu do korzystania z naszej strony internetowej.
Administratorem strony jest Fundacja Dobrych Inicjatyw z siedzibą w Warszawie 02-001 przy ul. Alejach Jerozolimskich 85/6, NIP: 7010413380, REGON: 147107356.
W razie jakichkolwiek wątpliwości związanych z polityką prywatności czy plikami cookies, wyślij wiadomość na adres biuro@fdi.org.pl.
Swoje dane osobowe przekazujesz nam na kilka sposobów: kontaktując się z nami, wchodząc w interakcje z treściami reklamowymi, zapisując się do naszego newslettera, wpłacając darowiznę, przekazując 1,5% podatku na OPP, a także biorąc udział w organizowanych przez nas akcjach. Zapewniamy, że Twoje dane pozostaną poufne, bezpieczne, zaopiekowane i nie zostaną udostępnione jakimkolwiek podmiotom trzecim bez zgody.
Twój adres e-mail trafia do naszej bazy danych, gdy nawiązujesz z nami korespondencję lub gdy zapiszesz się do naszego newslettera jedną z możliwych dróg, np. Za pośrednictwem strony internetowej fundacji lub subskrypcji w naszych kanałach mediów społecznościowych. Podstawą przetwarzania Twoich danych w celu kontaktu jest art. 6 ust. 1 lit. a RODO, tym samym jest to Twoja zgoda na kontakt z naszej strony.
Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych po zakończeniu kontaktu jest usprawiedliwiony cel w postaci archiwizacji korespondencji na potrzeby wewnętrzne (art. 6 ust. 1 lit. c RODO). Masz prawo do domagania się usunięcia korespondencji, chyba że jej archiwizacja jest uzasadniona np. w sytuacji obrony przed potencjalnymi roszczeniami z Twojej strony.
Podczas zlecenia wpłaty darowizny przetwarzamy Twoje dane w celu zarządzania wpłatami oraz wystawiania zaświadczeń do celów podatkowych. Możemy też kontaktować się z Tobą za pośrednictwem udostępnionego nam przez Ciebie adresu e-mail np. z podziękowaniami za Twoje wsparcie. Twoje dane mogą zostać wykorzystane do realizacji naszych celów statutowych m.in. do informowania o organizowanych akcjach społecznych oraz o możliwościach dalszego wsparcia – oczywiście o ile nie sprzeciwisz się takiemu przetwarzaniu.
Pliki cookies to niewielkie informacje tekstowe przechowywane na Twoim urządzeniu końcowym (np. komputerze, tablecie, smartfonie), które mogą być odczytywane przez nasz system teleinformatyczny lub system teleinformatyczny podmiotów trzecich (cookies podmiotów trzecich).
Niektóre używane przez nas cookies są usuwane po zakończeniu sesji przeglądarki internetowej, tzn. po jej zamknięciu (cookies sesyjne). Inne cookies są przechowywane na Twoim urządzeniu końcowym i umożliwiają nam rozpoznanie Twojej przeglądarki przy kolejnym wejściu na stronę (trwałe cookies).
Nasza strona, tak jak większość stron internetowych, wykorzystuje pliki cookies. Wyświetlamy informację na temat ich stosowania przy pierwszej wizycie na naszej stronie.
Mechanizmy, które możesz spotkać na naszych stronach:
Cały pakiet powyższych informacji został zaktualizowany 1 marca 2023 r. Możliwe jest wprowadzanie małych zmian, które będą obowiązywać od daty opublikowania na stronie i które będą regulować sposób, w jaki gromadzimy i wykorzystujemy dane osobowe.